แหล่งที่มาและประวัติพันธุ์ 

     ข้าวเหนียวพันธุ์ธัญสิริน เกิดจากความร่วมมือระหว่างทีมวิจัยนวัตกรรมด้านเทคโนโลยีชีวภาพพืช และการเกษตรแบบแม่นยา ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ร่วมกับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำปางและกรมการข้าว พัฒนาพันธุ์เพื่อให้ได้พันธุ์ข้าวเหนียวสายพันธุ์ใหม่ที่มีความ  ต้านทานโรคไหม้แบบกว้าง โดยการผสมพันธุ์ระหว่างข้าวพันธุ์ กข6 ที่ไม่ต้านทานโรคไหม้ เป็นสายพันธุ์แม่ และข้าวพันธุ์เจ้าหอมนิลซึ่งมีความ ต้านทานโรคไหม้ เป็นสายพันธุ์พ่อ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2545 ใช้เวลาในการพัฒนาประมาณ 4 ปีโดยการใช้เครื่องหมาย โมเลกุลที่เกี่ยวข้องกับยีนต้านทานโรคไหม้และคุณภาพหุงต้มช่วยในการคัดเลือกร่วมกับการปรับปรุงพันธุ์แบบวิธี มาตรฐานแบบสืบประวัติ และมีการปลูกทดสอบและคัดเลือกความต้านทานต่อโรคไหม้ในแปลงทดลองของกรม การข้าว และในพื้นที่แปลงผลิตของเกษตรกร จนได้ข้าวเหนียวสายพันธุ์ RGDU334-8-13-2-6-26-1 ในปี พ.ศ. 2550 ต่อมาปลูกทดสอบในแปลงนาขนาดใหญ่ในนา เกษตรกร จังหวัดน่าน จังหวัดเชียงรายและจังหวัดลำปาง ในปี พ.ศ. 2551 – 2552 และเป็นที่ยอมรับจาก ผู้บริโภค ได้รับพระราชทานชื่อพันธุ์จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ว่า “ธัญสิริน” เมื่อวันที่1 ธันวาคม พ.ศ. 2553

ชนิด/ประเภท     ชื่อไทย ข้าว ชื่อวิทยาศาสตร์ Oryza sativa L. วงศ์ Poaceae พืชล้มลุก ข้าวเหนียวไวต่อช่วงแสง

ต้น :  ทรงกอตั้ง เส้นผ่านศูนย์กลางของลาต้นขนาด 43 มิลลิเมตร ความสูงของต้นวัดถึงคอรวง 155 เซนติเมตร ปล้องสีเหลืองอ่อน

ใบ : ใบสีเขียวเข้ม มุมปลายใบเอน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบมีขน กาบใบ สีเขียวการ แก่ของใบปานกลาง ลิ้นใบสีขาว ปลายแยกสองแฉก ยาว 15 มิลลิเมตร หูใบสีเขียวอ่อน ข้อต่อใบสีเขียว มุมใบธงเป็นแนวนอน ใบธงกว้าง 1.78 เซนติเมตร ยาว 40.6 เซนติเมตร

ดอก/ช่อดอก : ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง (panicle) การแตกระแง้ปานกลาง ก้านรวงตั้งตรง คอรวงยาว ฐานคอรวงพ้นกาบใบธงมาก กลีบรองดอกสีฟาง ยอดเกสรเพศเมีย สีขาว ความยาวของรวง ระยะเก็บเกี่ยว 25 เซนติเมตร การติดเมล็ดปานกลาง การร่วงของเมล็ดปานกลาง (6 – 25 เปอร์เซ็นต์) จานวนเมล็ดดีต่อรวง 191 เมล็ด การติดเมล็ดร้อยละ 82.68

เมล็ด : เปลือกเมล็ดสีน้าตาล ขนสั้น เมล็ดไม่มีหาง ขนาดเมล็ดข้าวเปลือก กว้าง 2.48 มิลลิเมตร ยาว 10.03 มิลลิเมตร หนา 1.86 มิลลิเมตร น้าหนักข้าวเปลือก 1,000 เมล็ด 29.71 กรัม ข้าว กล้องสีน้าตาลอ่อน ขนาดเมล็ดข้าวกล้อง กว้าง 2.12 มิลลิเมตร ยาว 6.97 มิลลิเมตร หนา 1.66 มิลลิเมตร ข้าวสารสีขาวขุ่น ขนาดเมล็ดข้าวสาร กว้าง 2.02 มิลลิเมตร ยาว 6.84 มิลลิเมตร หนา 1.57 มิลลิเมตร ผลผลิตเฉลี่ย 600 กิโลกรัมต่อไร่

ที่มา : สำนักคุ้มครองพันธุ์พืช กรมวิชาการเกษตร